Post office scheme: पोस्ट ऑफिस FD ही भारतीय डाक विभागाद्वारे चालवली जाणारी सुरक्षित बचत योजना आहे. यात ठराविक रकमेची ठरलेल्या कालावधीसाठी गुंतवणूक करून हमी व्याज दराने परतावा मिळतो. ही योजना सरकारच्या हमीमुळे विश्वासार्ह मानली जाते आणि कमी जोखमीच्या गुंतवणुकीसाठी लोकप्रिय आहे.
पोस्ट ऑफिस FD योजना: मुख्य वैशिष्ट्ये
किमान गुंतवणूक: ₹200
जास्तीत जास्त गुंतवणूक: कोणतीही मर्यादा नाही
वार्षिक व्याज दर: 6.9% ते 7.5%
उपलब्ध कालावधी: 1, 2, 3, आणि 5 वर्षे
व्याजाचा परतावा: दरवर्षी
मुदतपूर्व बंद: 6 महिन्यांनंतर, पेनल्टीसह
कर सवलत (Tax saving): 5 वर्षांच्या FD वर 80C अंतर्गत सवलत
गारंटी : भारत सरकारची हमी
पोस्ट ऑफिस FD चे फायदे
- सुरक्षित गुंतवणूक: भारत सरकारची हमी असल्याने रक्कम पूर्णतः सुरक्षित.
- निश्चित परतावा: गुंतवणुकीपूर्वीच व्याजदर निश्चित असल्यामुळे परताव्याचा अंदाज मिळतो.
- लवचिक कालावधी: 1 वर्ष ते 5 वर्षांपर्यंत गुंतवणुकीचे पर्याय.
- सोपे खाते उघडणे: जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये सहज खाते उघडता येते.
- कमी गुंतवणूक मर्यादा: फक्त ₹200 पासून सुरुवात करता येते.
- कर सवलत: 5 वर्षांच्या FD वर आयकर सवलतीचा लाभ मिळतो.
₹1 लाखाच्या FD वर संभाव्य परतावा
1 वर्ष:
- व्याज दर: 6.9%
- परिपक्वता रक्कम: ₹1,06,900
- एकूण परतावा: ₹6,900
2 वर्ष:
- व्याज दर: 7.0%
- परिपक्वता रक्कम: ₹1,14,490
- एकूण परतावा: ₹14,490
3 वर्ष:
- व्याज दर: 7.1%
- परिपक्वता रक्कम: ₹1,22,830
- एकूण परतावा: ₹22,830
5 वर्ष:
- व्याज दर: 7.5%
- परिपक्वता रक्कम: ₹1,43,666
- एकूण परतावा: ₹43,666
टीप: वर दिलेली माहिती ऑक्टोबर 2024 च्या व्याज दरांवर आधारित असून, दर वेळोवेळी बदलू शकतात.
रिटर्नची गणना कशी केली जाते?
पोस्ट ऑफिस FD वर त्रैमासिक चक्रवाढ पद्धतीने व्याजाचे गणन केले जाते. यामुळे तुम्हाला व्याजावर व्याज मिळते, ज्याला चक्रवाढ व्याज म्हणतात.
पोस्ट ऑफिस FD आणि अन्य गुंतवणूक पर्यायांची तुलना
बँक FD vs पोस्ट ऑफिस FD
बँक FD:
- व्याज दर: 5% – 7%
- सुरक्षितता: DICGC अंतर्गत ₹5 लाख विमा
- लवचिकता: अधिक पर्याय उपलब्ध
- ऑनलाइन सुविधा: बहुतेक बँकांमध्ये उपलब्ध
पोस्ट ऑफिस FD:
- व्याज दर: 6.9% – 7.5%
- सुरक्षितता: भारत सरकारची हमी
- लवचिकता: मर्यादित पर्याय
- ऑनलाइन सुविधा: मर्यादित
पोस्ट ऑफिस FD vs म्युच्युअल फंड
पोस्ट ऑफिस FD:
- परतावा: गारंटी आणि निश्चित
- जोखीम: खूप कमी
- लिक्विडिटी: मुदतपूर्व निकासीवर पेनल्टी
- कर: व्याजावर कर लागू
म्युच्युअल फंड:
- परतावा: बाजाराच्या स्थितीनुसार बदलणारा
- जोखीम: मध्यम ते उच्च
- लिक्विडिटी: सहज रिडेम्प्शन
- कर: दीर्घकालीन गुंतवणुकीवर कर सवलत
पोस्ट ऑफिस FD खाते कसे उघडावे?
- जवळच्या पोस्ट ऑफिसला भेट द्या.
- अर्ज मागवा आणि तो भरून द्या.
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
- गुंतवणुकीची रक्कम जमा करा (नकद किंवा चेकद्वारे).
- FD सर्टिफिकेट मिळवा.
आवश्यक कागदपत्रे
- ओळखपत्र: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदार ओळखपत्र
- पत्त्याचा पुरावा: वीज बिल, राशन कार्ड
- पासपोर्ट साईझ फोटो
- पॅन कार्ड: ₹50,000 पेक्षा जास्त गुंतवणुकीसाठी आवश्यक
महत्वाचे नियम आणि अटी
- किमान गुंतवणूक: ₹200
- अधिकतम गुंतवणूक: कोणतीही मर्यादा नाही
- मुदतपूर्व निकासी:
- 6 महिन्यांपूर्वी निकासीला परवानगी नाही.
- 6 महिन्यांनंतर 1% पेनल्टीसह निकासी.
- 1 वर्षानंतर 2% पेनल्टीसह निकासी.
- नामनिर्देशन: खाते उघडताना उपलब्ध.
- संयुक्त खाते: दोन व्यक्तींच्या नावावर खाते उघडता येते.
- TDS: ₹40,000 पेक्षा जास्त व्याजावर 10% TDS लागू.
- रिन्यूअल: परिपक्वतेनंतर FD नव्या दरांवर रिन्यू करता येते.
